Europejska Rada ds. Badań Naukowych

Europejska Rada ds. Badań Naukowych (European Research Council – ERC) wspiera twórcze i nowatorskie pomysły badawcze we wszystkich dziedzinach wiedzy. Wysoko cenione są projekty interdyscyplinarne, o wysokim stopniu ryzyka naukowego, prowadzące do ważnych odkryć i przełomowych wyników. Klasyczny podział na badania podstawowe i stosowane nie ma znaczenia: badania muszą mieć charakter poznawczy, pionierski, przekraczać obecne granice wiedzy.

ERC składa się z niezależnej Rady Naukowej oraz Agencji Wykonawczej (European Research Council Executive Agency – ERCEA). Członkowie Rady Naukowej – 22 najwyższej rangi przedstawicieli europejskiego środowiska naukowego – działają we własnym imieniu, niezależnie od interesów politycznych lub narodowych. Przewodniczącą jest prof. Maria Leptin.

Rada Naukowa określa specyfikę grantów i poziom ich finansowania, opracowuje roczny program prac, ustala procedurę oceny wniosków, powołuje ekspertów oceniających wnioski, a także monitoruje wdrożenie programu z naukowego punktu widzenia.

ERC finansuje kilka rodzajów grantów badawczych:

• ERC Starting Grant – dla początkujących naukowców, 2-7 lat po doktoracie: do 1,5 mln euro na projekt trwający do 5 lat,
• ERC Consolidator Grant – dla naukowców u progu samodzielności badawczej, 7-12 lat po doktoracie: do 2 mln euro na projekt trwający do 5 lat,
• ERC Advanced Grant – dla naukowców doświadczonych, o uznanym dorobku naukowym: do 2,5 mln euro na projekt trwający do 5 lat.

Zwiększenie budżetu o 1 mln euro, możliwe jest w czterech przypadkach:

1. przyjazdu lidera projektu z kraju trzeciego do Unii Europejskiej lub kraju stowarzyszonego,
2. zakupu aparatury badawczej o znacznej wartości,
3. konieczności dostępu do specjalnej infrastruktury badawczej
4. innych znaczących kosztów prac eksperymentalnych i terenowych, z wyłączeniem kosztów osobowych.

• ERC Synergy Grant – dla 2-4 liderów (PIs) i ich zespołów z różnych, uzupełniających się dziedzin, dla wspólnego rozwiązywania ambitnych problemów badawczych: do 10 mln euro na projekt trwający do 6 lat. We wniosku należy wykazać, że osiągnięcie przełomowych wyników proponowanych badań nie jest możliwe w pojedynkę, a tylko we współdziałaniu liderów.

Zwiększenie budżetu o 4 mln euro możliwe jest w trzech wymienionych wyżej przypadkach.

Z funduszy projektu można pokryć wszelkie niezbędne koszty: wynagrodzenia dla lidera i członków zespołu, badań, aparatury (zgodnie z zasadami amortyzacji), odczynników, podróży, publikacji, opłat konferencyjnych, zleceń zewnętrznych, itp. oraz koszty pośrednie instytucji goszczącej.

Projekty są inicjowane przez samych naukowców, a wykonywane pod kierunkiem lidera (Principal Investigator lub w przypadku Synergy Grant – Corresponding Principal Investigator). Lider może pracować samodzielnie (co zdarza się wyjątkowo rzadko) bądź stworzyć zespół, w zależności od dziedziny naukowej i specyfiki projektu. Zarówno lider jak i członkowie zespołu mogą pochodzić z dowolnego kraju świata.

Projekty są wykonywane w wybranej przez lidera instytucji goszczącej, która musi znajdować się w jednym z krajów Unii Europejskiej lub krajów stowarzyszonych z programem Horyzont Europa. Dla uczonych pracujących w tych krajach może to być instytucja macierzysta.

Wniosek składa lider zespołu, w porozumieniu z instytucją goszczącą, która zobowiązuje się do zapewnienia liderowi wraz zespołem niezależności badawczej i udzielenia wszelkiego wsparcia w czasie trwania projektu. Udział w projekcie innych instytucji wymaga uzasadnienia (oczywiście nie w przypadku Synergy Grant).  Wniosek składa się drogą elektroniczną, poprzez portal Funding & Tenders.

Istnieją pewne ograniczenia dotyczące wielokrotnego składania wniosków (ograniczenia te ulegają zmianom; należy sprawdzić aktualny Program Pracy lub Przewodnik dla wnioskodawców).

Jedynym kryterium oceny jest jakość naukowa projektu, w rozbiciu na 2 elementy: osoba i dorobek lidera oraz naukowa wartość pomysłu. Szczegóły – w Programie Pracy.

ERC finansuje także dwa dodatkowe rodzaje projektów:

• dla wykonawców ww. grantów badawczych – Proof of Concept Grant – na komercjalizację wyników badań osiągniętych w projekcie ERC (do 150 000 euro),
• akcje koordynujące i wspierające – Coordination and Support Actions – projekty dla realizacji zadań określonych przez Radę Naukową.

Informacje o wszystkich zaakceptowanych projektach można znaleźć na stronie ERC.

Kalendarz najbliższych naborów wniosków przedstawia się następująco:

.

W 7. Programie Ramowym w Polsce realizowanych było 16 grantów, w programie Horyzont 2020 – 29 grantów. W Horyzoncie Europa w polskich instytucjach realizowane są 42 granty (stan na wrzesień 2024).

Informacje o wszystkich grantach – w tabelach poniżej:

Horyzont Europa

.

Horyzont 2020

.

.

7. Program Ramowy

.